iq magazine
:academics
ΚΕΙΜΕΝΟ/ΕΡΕΥΝΑ: ΚΩΣΤΗΣ ΚΩΤΣΩΝΗΣ
THESS-
WIKI:
ΟΤΑΝ ΜΙΑ ΑΠΛΗ ΒΟΛΤΑ ΣΤΗΝ ΠΟΛΗ ΓΙΝΕΤΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗ ΕΜΠΕΙΡΙΑ
ΗΛΙΟΛΟΥΣΤΟ ΠΡΩΙΝΟ ΣΤΟ ΚΕΝΤΡΟ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ. ΠΕΡΝΑΣ ΜΠΡΟΣΤΑ ΑΠΟ ΤΟ ΚΡΑΤΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ ΒΟΡΕΙΟΥ ΕΛΛΑΔΟΣ. ΞΑΦΝΙΚΑ, ΠΑΡΑΤΗΡΕΙΣ ΕΝΑ ΜΕΓΑΛΟ QR CODE ΣΕ ΚΑΠΟΙΟΝ ΤΟΙΧΟ. ΑΠΟ ΠΕΡΙΕΡΓΕΙΑ ΒΓΑΖΕΙΣ ΤΟ ΚΙΝΗΤΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΚΑΝΑΡΕΙΣ. ΕΝΑ ΛΗΜΜΑ ΓΕΜΑΤΟ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟ ΘΕΑΤΡΙΚΟ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟ ΕΜΦΑΝΙΖΕΤΑΙ ΣΤΗΝ ΟΘΟΝΗ. Η ΒΟΛΤΑ ΣΤΗΝ ΠΟΛΗ ΕΧΕΙ ΠΕΡΑΣΕΙ ΣΕ ΑΛΛΟ ΕΠΙΠΕΔΟ.
ΠΡΙΝ ΛΙΓΟ ΚΑΙΡΟ ΜΑΘΑΜΕ ΟΤΙ ΚΑΤΙ ΓΙΝΕΤΑΙ ΣΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ. ΚΑΤΙ ΠΟΥ ΘΑ ΑΛΛΑΞΕΙ ΤΟΝ ΤΡΟΠΟ ΠΟΥ ΒΛΕΠΟΥΝ ΤΗΝ ΠΟΛΗ ΟΙ ΚΑΤΟΙΚΟΙ ΚΑΙ ΟΙ ΕΠΙΣΚΕΠΤΕΣ ΤΗΣ. ΚΑΙ ΤΟ Α.Π.Θ. ΜΕ ΤΟΥΣ ΦΟΙΤΗΤΕΣ ΚΑΙ ΤΙΣ ΦΟΙΤΗΤΡΙΕΣ ΤΟΥ ΣΥΝΕΒΑΛΛΑΝ ΣΕ ΑΥΤΟ.

ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΟ THESSWIKI
Το Thesswiki στοχεύει, μέσα από την τεχνική του πληθοπορισμού (crowdsourcing), στη χρήση της Wikipedia για την ψηφιοποίηση της ιστορίας και του πολιτισμού της πόλης και, παράλληλα, στη διασύνδεση των ηλεκτρονικών λημμάτων που προκύπτουν με τον αστικό ιστό. Η σύνδεση λαμβάνει χώρα μέσω ειδικών πλακιδίων με ενσωματωμένο barcode (QR code) ενώ τα λήμματα περιέχουν, μεταξύ άλλων, πληροφορίες για μουσεία της πόλης, ιστορικά μνημεία και πολιτιστικούς χώρους.

ΠΟΙΟΣ, ΠΟΥ, ΠΟΤΕ
Μέρος του έργου υλοποιήθηκε από το Δήμο Θεσσαλονίκης (στο πλαίσιο της γιορτής των Δημητρίων) το 2015 και συντονίστηκε από την εταιρεία PostScriptum σε συνεργασία με την Εταιρεία Ελεύθερου Λογισμικού/Ανοικτού Κώδικα και την Ελληνική Κοινότητα Χρηστών της Wikipedia.
Συνομιλήσαμε με εκπρόσωπο της PostScriptum, ο οποίος μας δήλωσε: «Ο Δήμος ήταν παρών σε όλη τη διάρκεια του project παρέχοντας κάθε δυνατή βοήθεια και διευκόλυνση. Ήταν, επίσης, ο χρηματοδότης του. Η συνεργασία μαζί του υπήρξε πολύ καλή. Ξεκινήσαμε να δουλεύουμε τον Απρίλιο και μέχρι τον Σεπτέμβριο πραγματοποιήθηκαν πέντε σεμινάρια σε διάφορους χώρους (Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού, Δημοτική Βιβλιοθήκη, Μουσείο Φωτογραφίας, Νέο Δημαρχιακό Μέγαρο). Η δράση κορυφώθηκε κατά την έναρξη των Δημητρίων. Τότε ήρθαν βικιπαιδιστές από άλλες χώρες και έγιναν ειδικές ξεναγήσεις σε μουσεία». Όπως ενημερωθήκαμε, έχει ήδη προγραμματιστεί μία ακόμα εκδήλωση σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Γκαίτε, το Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης και το Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης. Επίσης συζητείται με το Δήμο η περίπτωση να ενταχθεί και πάλι η δράση στα πλαίσια των φετινών Δημητρίων.
QR CODES ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΣΤΑ ΕΞΗΣ ΣΗΜΕΙΑ:
ΒΥΖΑΝΤΙΝΟ ΜΟΥΣΕΙΟ
ΜΟΡΦΩΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΕΘΝΙΚΗΣ ΤΡΑΠΕΖΗΣ
ΜΟΥΣΕΙΟ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑΣ
ΚΡΑΤΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ ΒΟΡΕΙΟΥ ΕΛΛΑΔΟΣ
ΒΑΣΙΛΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ
ΝΕΟ ΔΗΜΑΡΧΙΑΚΟ ΜΕΓΑΡΟ
ΜΟΥΣΕΙΟ ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟΥ ΑΓΏΝΑ
ΚΡΑΤΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΤΕΧΝΗΣ
ΜΟΝΗ ΛΑΖΑΡΙΣΤΏΝ
ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ Α.Π.Θ.
κ.α.

ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΟΣ ΠΕΡΙΠΑΤΟΣ
MADE BY Α.Π Θ.
Όλα ωραία μέχρι εδώ: πολιτισμός, προβολή της πόλης σε κατοίκους και επισκέπτες/ριες, εξωτερίκευση του τοπικού καλλιτεχνικού προϊόντος της και καινοτομία. Τι λείπει; To πανεπιστήμιο και οι φοιτήτριες/ητές, τα άτομα δηλαδή που έβαλαν τη δική τους ψηφίδα στο εγχείρημα τον περασμένο Δεκέμβριο μετά από συστηματική, ομαδική και –το κυριότερο– καθαρά εθελοντική δουλειά. Συγκεκριμένα, στις 11 Δεκεμβρίου 2015, ομάδες αποτελούμενες από φοιτήτριες/ητές της Φιλοσοφικής Σχολής του ΑΠΘ δημιούργησαν εργοβιογραφικά λήμματα στη Wikipedia για λογοτέχνιδες και λογοτέχνες της Θεσσαλονίκης καθώς και ένα «βικιβιβλίο» με τα μέρη της πόλης που μνημονεύονται στα έργα τους. Το εγχείρημα πραγματοποιήθηκε υπό την εποπτεία καθηγητριών/ητών τους, με τη συνεργασία βιβλιοθηκονόμων αλλά και του Κωνσταντίνου Σταμπουλή, εκπροσώπου και διαχειριστή του ελληνικού τμήματος της Wikipedia. Ο τίτλος που του δόθηκε δεν είναι τυχαίος: Ένας λογοτεχνικός περίπατος στη Θεσσαλονίκη.
Η Ελευθερία Κοσέογλου, βιβλιοθηκονόμος στην Κεντρική Βιβλιοθήκη του ΑΠΘ, είχε μαζί με τη συναδέλφισσά της Λία Ολλανδέζου ενεργή ανάμιξη στη δράση: «Θελήσαμε να συνεισφέρουμε ως βιβλιοθήκη και πανεπιστήμιο στο Thesswiki αμέσως μόλις μάθαμε για αυτό. Προτείναμε το θέμα της λογοτεχνικής λημματογράφησης περίπου το καλοκαίρι και από το Σεπτέμβριο άρχισαν να οργανώνονται συναντήσεις με καθηγήτριες/ ητές της Φιλοσοφικής Σχολής. Ως βιβλιοθήκη ήμασταν ο σύνδεσμος μεταξύ των πολλών φορέων που συμμετείχαν ενεργά καθώς επίσης και οι γενικοί διαχειριστές της βιβλιογραφίας που χρησιμοποίησαν τα παιδιά κατά τη λημματογράφηση. Στο project πήραν εθελοντικά μέρος οι καθηγητές/τριες Λάμπρος Βαρελάς, Τάσος Α. Καπλάνης, Μιχαήλ Μπακογιάννης και Σωτηρία Σταυρακοπούλου από το Τμήμα Φιλολογίας, η Τιτίκα Δημητρούλια από το Τμήμα Γαλλικής Γλώσσας και Φιλολογίας κι ο Δημήτρης Κόκορης από το Τμήμα Φιλοσοφίας και Παιδαγωγικής Αξίζει να μνημονευτεί και ο υπάλληλος του σπουδαστηρίου ΜΝΕΣ της Φιλολογίας κ. Ανέστης Σίτας».
Η ανταπόκριση στο καθαρά εθελοντικό κάλεσμα που έκαναν οι διδάσκοντες/ουσες ήταν πολύ μεγάλη. Δεκάδες φοιτήτριες/ητές, με όπλο τα laptop τους και τη βιβλιογραφία, κατέκλυσαν το επιστημονικό αναγνωστήριο της Βιβλιοθήκης και έδωσαν τον καλύτερο εαυτό τους στη δημιουργία όσο γίνεται πληρέστερων λημμάτων. Από την ημέρα δεν έλειψαν και οι εκπλήξεις, αφού η λημματογράφηση συνοδεύτηκε με προβολές μικρών ντοκιμαντέρ, ένα ζωγραφικό δρώμενο και ομαδική φωτογράφιση.

ΔΙΑΚΡΙΣΕΙΣ
Αξίζει να σημειωθεί και το ότι το Thesswiki είχε πρόσφατα την τιμή να διακριθεί στον παγκόσμιο διαγωνισμό μάρκετινγκ βιβλιοθηκών που διοργάνωσε η Διεθνής Ομοσπονδία Ενώσεων Βιβλιοθηκονόμων και Ιδρυμάτων (IFLA). Η ιδέα συμμετοχής στο διαγωνισμό ανήκε επίσης στη Βιβλιοθήκη.
Η κυρία Κοσέογλου δε θα μπορούσε παρά να είναι ενθουσιασμένη με τη διάκριση: «Η συμμετοχή στο διαγωνισμό ήταν κάπως αυθόρμητη. Υπήρχαν εβδομήντα μία συμμετοχές από είκοσι έξι χώρες. Το project μας ήταν στα δέκα καλύτερα. Νομίζουμε

ότι είναι μια σημαντική διάκριση αφού για πρώτη φορά υπήρξε ελληνική συμμετοχή και μάλιστα εθελοντική, χωρίς καμία σχεδόν χρηματοδότηση».

ΤΙ ΛΕΝΕ ΟΙ ΦΟΙΤΗΤΕΣ
Τι γνώμη έχουν, όμως, οι φοιτητές και οι φοιτήτριες για τη συμμετοχή τους; «Καταβάλαμε μεγάλη προσπάθεια. Είδα πώς λειτουργεί η Βικιπαίδεια, πώς μπορεί κανείς να γράψει ένα λήμμα, αλλά και πώς ο οποιοσδήποτε μπορεί αργότερα να το αλλάξει. Αυτό ήταν κάτι καινούργιο για μένα. Μου άρεσε πολύ το ζεστό και παρεΐστικο κλίμα», μας αναφέρει η Μαρία Βερρή, απόφοιτη του τμήματος Φιλολογίας.
Ο Πυθαγόρας Ελευθεριάδης, προπτυχιακός φοιτητής στο ίδιο τμήμα είπε: «Εκείνη την ημέρα με ενθουσίασε το γεγονός πως όλες κι όλοι ενώσαμε τις γνώσεις και τις δυνάμεις μας για να μεταδώσουμε τη γνώση μέσω ενός υπολογιστή. Καταφέραμε να ενσωματώσουμε πολλά λήμματα που είναι χρήσιμα για το φιλολογικό κόσμο και όχι μόνο. Σε μια εποχή όπου η τεχνολογία πρωταγωνιστεί στις ζωές μας, η φιλολογία κατάφερε να αποδείξει πως μπορεί να εκσυγχρονιστεί. Αλλά και η ίδια η δράση απέδειξε ότι στο χέρι μας είναι να φιλτράρουμε αυτά που διαβάζουμε».

ΓΙΑΤΙ WIKIPEDIA;
Τα οφέλη που μπορεί να έχει μία δράση σαν το Thesswiki για την πολιτιστική κληρονομιά της πόλης ανέλυσε ο ίδιος ο κύριος εκπρόσωπος του ελληνικού τμηματος της Wikipedia, Κωνσταντίνος Σταμπουλής:
«Ως εγκυκλοπαίδεια, η Wikipedia έχει κυρίως λήμματα τα οποία απευθύνονται στο ευρύ κοινό και είναι γραμμένα με απλό τρόπο ώστε να γίνονται κατανοητά από όλους. Αυτό είναι κάτι ωφέλιμο εφόσον θέλουμε η γνώση (για τον πολιτισμό και όχι μόνο) να γίνεται κτήμα του απλού ανθρώπου και να διαδοθεί ευρύτερα. Αυτό δε σημαίνει ότι η Wikipedia περιφρονεί τους «ειδικούς». Το επιθυμητό είναι η γνώση να διοχετεύεται από τους ειδικούς προς το ευρύτερο κοινό. Ένα λήμμα στη Wikipedia, γραμμένο σε απλή γλώσσα αλλά βασισμένο σε ισχυρή τεκμηρίωση, μπορεί να αξιοποιηθεί με το να αναδημοσιευτεί περισσότερο, να βελτιωθεί από περισσότερους συντάκτες/αναγνώστες αλλά και να μεταφραστεί σε πολύ περισσότερες γλώσσες, στις οποίες είναι πολύ πιθανό ότι δε θα είχε γραφτεί ποτέ κάτι για το ίδιο θέμα».

ΙΣΧΥΣ ΕΝ ΤΗ ΕΝΩΣΗ
Ζητήσαμε από τον επίκουρο καθηγητή φιλολογίας κ. Τάσο Καπλάνη να μοιραστεί μαζί μας την εμπειρία του από την εθελοντική συμμετοχή του στοThesswiki. Πώς είναι να συνεργάζονται μέλη ΔΕΠ και φοιτητές;
«Η συνεργασία με τις φοιτήτριες και τους φοιτητές ήταν άριστη. Δεν είναι υπερβολή να λεχθεί ότι χωρίς τη συμβολή των φοιτητών/τριών δε θα υπήρχε η δράση. Τα παιδιά απέκτησαν την εμπειρία της ομαδικής εργασίας, συνειδητοποίησαν τον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί η Βικιπαίδεια, δούλεψαν με συγκεκριμένες προθεσμίες και πλαίσιο αλλά ταυτόχρονα εκφράστηκαν και δημιουργικά. Ε, δεν είναι και λίγα όλα αυτά».

ΕΞΩΣΤΡΕΦΕΙΑ ΦΤΙΑΓΜΕΝΗ ΜΕ ΕΘΕΛΟΝΤΙΣΜΟ
Τέλος, ο κύριος Καπλάνης ολοκλήρωσε τις δηλώσεις του αναφερόμενος στο Λογοτεχνικό Περίπατο ως μία κίνηση εξωστρέφειας του ΑΠΘ, ως μία στροφή στις νέες τεχνολογίες που άλλα πανεπιστήμια έχουν κάνει εδώ και πολύ καιρό: «Το ελληνικό πανεπιστήμιο έχει άπειρες δυνάμεις και εξαίρετο ανθρώπινο δυναμικό. Το πρόβλημα
είναι ότι σπανιότατα δίνεται η δυνατότητα να συνεργαστούν αυτοί οι άνθρωποι παραγωγικά και ακόμα κι όταν δίνεται, αυτό γίνεται σχεδόν πάντα εθελοντικά. Ειδικά οι ανθρωπιστικές επιστήμες είναι χρηματοδοτικά το αποπαίδι του σύγχρονου πανεπιστημίου. Ο εθελοντισμός είναι πολύ σημαντικός αλλά βλέποντας κανείς τις υπόλοιπες δράσεις που διακρίθηκαν στα βραβεία IFLA 2016 αναπόφευκτα παρατηρεί πως κάποιες, εν αντιθέσει με εμάς, είχαν προϋπολογισμούς που άγγιζαν το ένα εκατομμύριο ευρώ! Έστω κι έτσι, όμως, εμείς κάνουμε ό,τι μπορούμε, από επιλογή. Δεν μπορεί η κρίση ή οι ανύπαρκτες χρηματοδοτικές πολιτικές της ελληνικής πολιτείας να αναστείλουν κάθε ερευνητική και δημιουργική δραστηριότητα, αν εμείς δεν τις αφήσουμε. Δουλεύουμε με τα δεδομένα που έχουμε και ελπίζουμε πάντα σε καλύτερες μέρες. Όλα αυτά τα λέω γιατί η σύγκριση με ιδρύματα του εξωτερικού που αναπτύσσουν παρόμοιες δραστηριότητες με τελείως διαφορετικούς όρους χρηματοδότησης και υποδομών ενδέχεται να μας αδικεί. Όπως με πληροφόρησε η καλή συναδέλφισσα Dia Philippides, παρόμοιες δουλειές που έχουν γίνει στο Boston College για τον Οδυσσέα του Joyce και το Δουβλίνο σχεδιάστηκαν σε διαφορετική βάση και πήραν πολλά χρόνια για να ολοκληρωθούν. Εμείς με τις δικές μας δυνάμεις κάναμε ό,τι καλύτερο μπορούσαμε στη δεδομένη στιγμή. Τώρα είμαστε σε διαβουλεύσεις για το πώς θα συνεχίσουμε. Πιστεύω, όμως, ακράδαντα ότι το μέλλον του πανεπιστημίου βρίσκεται στις νέες τεχνολογίες, τους πολυγραμματισμούς, στις ομαδικές δράσεις/ συνεργασίες και τις διεπιστημονικές συνέργειες. Παρόλο που τα προβλήματα της ανθρωπότητας σήμερα είναι οξύτατα και ο κίνδυνος να χαθούν ως κι οι κατακτήσεις που πετύχαμε συλλογικά μετά το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο ορατός, θέλω να ελπίζω ότι η πορεία που σας περιέγραψα παραπάνω δε θα ανασταλεί, αντίθετα, θα επιταχυνθεί. Η αίσθησή μου είναι ότι βρισκόμαστε ακόμη στην αρχή».

Όσες/οι, λοιπόν, μένετε στη συμπρωτεύουσα ή σκοπεύετε να την επισκεφτείτε μέσα στο επόμενο διάστημα, κρατάτε τα μάτια σας ανοιχτά και το smartphone σε επιφυλακή όποτε βολτάρετε. Δεν είναι μόνο το ότι μπορεί να χάσετε κάποιο από τα πολύ ενδιαφέροντα QR codes. Πολύ περισσότερο είναι το ότι αυτή η πόλη κρύβει σε κάθε γωνιά της κι από έναν πολιτιστικό θησαυρό, μια ψηφίδα της ιστορικής της διαχρονίας περισσότερο ή λιγότερο εμφανή. Ας φροντίσουμε να τις ανακαλύψουμε όλες! Project σαν το Thesswiki θα μας βοηθήσουν.
είναι το ότι αυτή η πόλη κρύβει σε κάθε γωνιά της κι από έναν πολιτιστικό θησαυρό, μια ψηφίδα της ιστορικής της διαχρονίας περισσότερο ή λιγότερο εμφανή.
Ας φροντίσουμε να τις ανακαλύψουμε όλες! Project σαν το Thesswiki θα μας βοηθήσουν.


ΧΡΗΣΙΜΑ LINKS:
http://thesswiki.com/

www.lib.auth.gr/el/thessWiki

ΧΑΡΤΗΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΟΥ ΠΕΡΙΠΑΤΟΥ

ΒΙΚΙΒΙΛΙΟ: ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ ΚΑΙ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ

IFLA AWARDS PRESS RELEASE

ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗ
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟΥ ΣΤΗ WIKIPEDIA

ΓΙΑ ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ WALKING ULYSSES
ΤΟΥ BOSTON COLLEGE:

http://ulysses.bc.edu

http://digitaldubliners.com

ΑΝΑΛΟΓΑ PROJECTS ΑΠΟ ΤΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ:
https://en.wikipedia.org/wiki/
Wikipedia:GLAM/MonmouthpediA


https://en.wikipedia.org/wiki
Wikipedia:GLAM/GibraltarpediA